กระจงควาย

Tragulus napu   (Cuvier,1822)

ลักษณะ :  กระจงจัดเป็นสัตว์จำพวกสัตว์กีบคู่ที่มีขนาดลำตัวเล็กที่สุดในประเทศไทย มีขาเล็กเรียว ซึ่งมีนิ้วเท้าข้างละสี่นิ้ว ทั้งตัวผู้และตัวเมียไม่มีเขา แต่กระจงตัวผู้จะมีเขี้ยวบนยาวเลยริมฝีปากบนลงมา เมื่อโตเต็มวัยมีน้ำหนักตัวประมาณ 5 กิโลกรัม ขนบนตัวสีน้ำตาลออกเทา มีจุดสีเข้มกว่ากระจายอยู่ทั่วไป ที่ใต้คอและบนหน้าอกมีลายพาดตามยาวสีขาว 5 ลาย ด้านใต้ท้องสีขาว หางค่อนข้างสั้นสีน้ำตาลอ่อนด้านบนและสีขาวด้านล่าง

อุปนิสัย :  ปกติชอบอยู่โดดเดี่ยว นอกจากในฤดูผสมพันธุ์จึงจะอยู่เป็นคู่ ออกหากินในเวลากลางคืน อาหาร ได้แก่ หญ้าอ่อนๆ ผลไม้ป่า ยอดไม้ และใบไม้อ่อน ในเวลากลางวันจะหลบพักนอนตามหลืบหินและโพรงไม้ กระจงควายออกลูกครั้งละ 1 ตัว แต่บางครั้งก็พบออกลูกแฝด ระยะตั้งท้องนานประมาณ 5-6 เดือน

ที่อยู่อาศัย :  ในประเทศไทยพบอยู่ในป่าที่มีความชื้นสูง โดยเฉพาะป่าชายฝั่งทะเล ป่าพรุ ป่าโกงกาง และป่าดิบชื้น ใต้คอคอดกระลงไปจนสุดชายแดนมาเลเซีย และยังพบในบริเวณจังหวัดจันทบุรีและตราดอีกด้วย

เขตแพร่กระจาย :  กระจงควายมีเขตแพร่กระจายจากบริเวณตอนใต้ของพม่า และอินโดจีน ผ่านประเทศไทยตลอดจนแหลมมลายู สุมาตรา และบอร์เนียว

สถานภาพ :  ปัจจุบันกระจงควายจัดเป็นสัตว์ป่าคุ้มครองประเภทที่ 2 ที่อนุญาตให้มีการล่าได้ ภายใต้เงื่อนไขที่กำหนด

สาเหตุของการใกล้จะสูญพันธุ์ :  กระจงควายเริ่มหาดูได้ยากมากขึ้นทุกทีๆ เนื่องจากพื้นที่ป่าชุ่มชื้นซึ่งเป็นที่อยู่อาศัยและที่หากินของกระจงถูกบุกรุก เพื่อใช้เป็นที่ตั้งบ้านเรือน และเป็นบริเวณเกษตรกรรม นอกจากนี้ กระจงควายยังถูกล่าโดยการใช้บ่วงดักหรือส่องไฟล่าในเวลากลางคืน เพื่อใช้เนื้อเป็นอาหารอีกด้วย

อ้างอิง

บรอคเคลแมน วรเวณ 2530. การอนุรักษ์ธรรมชาติ ใน อาณัติ อาภาภิรมย์ และ คณะ ประมวล        ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม สถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย
ปราโมทย์ สายวิเชียร 2528. สัตว์ป่าที่กำลังจะสูญพันธุ์ในประเทศไทย ใน เต็ม สมิทธินันท์ ธวัชชัยสันติสุข และ วรเรณ บรอคเคลลแมน. การอนุรักษ์ในประเทศไทย กับการพัฒนาทางสังคมและ
เศรษฐกิจ  ของประเทศ สยามสมาคม กรุงเทพ
Bain, J.R. and S.R. Humphrey. 1980 A profile of the endangered species of Thailand. Report no. 4. Office  of Ecological Service. Florida State Musem. University of Florida, Gainesville, 367 p.